Centrum Pamięci gen. Sikorskiego

26 sierpnia 1990 roku pod patronatem Gminnej Biblioteki Publicznej w Tuszowie Narodowym zaczęła funkcjonować Izba Pamięci Generała Sikorskiego. Idea powstania izby zrodziła się w 1981 roku i z tą datą rozpoczęto zbieranie eksponatów, poświęconych życiu i działalności generała.
 

  W 2006 roku zrodził się pomysł rozbudowy Izby Pamięci poprzez dobudowę sal muzealno – wystawowych  do domu urodzenia gen. Sikorskiego. Projekt dobudowy został w 2007 roku uzgodniony z Konserwatorem Zabytków. 4 lipca 2008 r. z okazji obchodów 65. rocznicy śmierci generała, poświęcony został kamień węgielny pod rozbudowę. 
 

„Życzę Państwu, aby poświęcone osobie Generała Sikorskiego Centrum Pamięci, pod które został dzisiaj wmurowany kamień węgielny, przyczyniało się do upowszechnienia wiedzy o dramatycznych czasach, czasach próby najwyższej, jakiej poddani zostali nasi przodkowie. Generał Sikorski sprostał jej w sposób tak godny, jak uczyniłby to każdy patriotyczny polityk i każdy oddany obywatel Rzeczypospolitej” - pisał w swoim liście do organizatorów i uczestników uroczystości w Tuszowie Narodowym Prezydent RP.
 

W tym dniu gen. bryg. Stanisław Nałęcz Komornicki – Kanclerz Kapituły Orderu Wojennego VM przekazał do zbiorów Izby Pamięci, wyjątkową publikację, tj. „Kawalerowie Orderu Virtuti Militari w mogiłach katyńskich”.
W czasie uroczystości asystę wojskową wystawiła 21. Brygada Strzelców Podhalańskich. Uroczystość była też okazją do wręczenia przez Ministra Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych Medali Pro Memoria dla: Gminnej Biblioteki Publicznej, Towarzystwa Społeczno – Kulturalnego im. gen. Sikorskiego oraz Renaty Paterak – Dyrektor Gminnej Biblioteki Publicznej, Andrzeja Kałuży – Wójta Gminy Tuszów Narodowy, Jerzego Rzepki – Prezesa TSK. 

Od kwietnia do listopada 2010 roku trwały prace budowlane dofinansowane w 85% ze środków Regionalnego programu Operacyjnego Województwa Podkarpackiego. Od 2011 roku można zwiedzać Centrum Pamięci gen. W. E. Sikorskiego.
 
 

Z chwilą otwarcia Izby pojawiały się kolejne dokumenty i eksponaty, przekazywane przez różnych ofiarodawców.
Na dzień dzisiejszy na szczególną uwagę zasługują:

• Regulamin Kawalerii z 1922 roku zatwierdzony przez gen. Sikorskiego – oryginał, dar Pana Stanisława Maksonia z Mielca;
• mundur kapitana lotnictwa dywizjonu 304 – dar Pana Tadeusza Blicharza z USA;
• mundur generalski – szyty na wzór munduru gen. Sikorskiego – dar Pana Zdzisława Sosnowskiego z Lasocic k/Leszna;
• oryginalne dokumenty i rozkazy generała Sikorskiego dotyczące osoby pułkownika Aleksandra Kędziora – dar siostrzeńca z Anglii;
• kopie: ważnych dokumentów historycznych związanych z generałem Sikorskim, zapisków z ostatnich dni życia generała w Dzienniku Czynności Naczelnego Wodza, aktów nominacyjnych orężnych, dyplomów i listów między innymi prymasa A. Hlonda, Ignacego Paderewskiego skierowanych do premiera Sikorskiego
• kopie protokołów komisji badających przyczyny tragedii w Gibraltarze z 1943 roku
• oryginalne Gazety Lwowskie z 1943 r. mówiące o Katyniu i śmierci generała
• oryginalne gazety niemieckie Ostdeutscher Beobachter z 1943 i 1944 roku
• album „Ostatni pogrzeb Generała” dar Michała i Marii Maziarzów z Krakowa
• zdjęcia generała z różnych okresów życia w ramach wystawy ofiarowanej przez pułkownika Stefana Bałuka – prezesa Klubu Kawalerów Orderu Wojennego Virtuti Militarii w liczbie 320 pozycji
• portrety generała, przekazane przez jego żołnierzy: kpt. Jana Bieńka z Tuszowa Narodowego i kpt. Jana Swądzińskiego z Kanady oraz ks. Kazimierza Furdynę z Tuszowa Narodowego
• kopie listów żony generała z 1970 i 1971 roku
• list prymasa tysiąclecia kardynała Stefana Wyszyńskiego z 1981 roku z okazji obchodów 100 rocznicy urodzin generała
• książki z różnych lat i różnych autorów na temat życia, działalności i tragicznej śmierci generała
• pamiątki wydane z okazji obchodów 100 rocznicy urodzin generała.
• kopie dokumentów dotyczących osoby generała przekazanych Polsce przez prezydenta Rosji w 2002 r.

7 grudnia Pani Ewa Wojtasik-wnuczka siostry generała Sikorskiego przekazała do zbiorów Izby Pamięci, wiele cennych rodzinnych pamiątek związanych z naszym rodakiem. Wśród nich są pantofle podróżne generała i szczotka do munduru, z których w czasie ekshumacji pobierane były próbki DNA. Ponadto przywiezione zostały  oryginalne listy, zdjęcia, książki autorstwa generała z jego dedykacjami, wydane w latach trzydziestych XX wieku, kilka egzemplarzy gazety emigracyjnej „Parada” z 1943 roku.

Izba Pamięci dokumentująca tuszowski rodowód generała Sikorskiego jest miejscem zwiedzanym przez turystów, historyków, ludzi zainteresowanych znaczeniem Jego osoby w historii Polski. Często odbywają się tutaj lekcje dla dzieci i młodzieży szkolnej dotyczące II wojny światowej i roli jaką odegrał w niej tuszowianin Władysław Sikorski, mówiący:
„Nie ma takiej mocy, która by Naród Polski potrafiła złamać”.

Słowa te sprawdzają się po latach. Naród Polski pomimo tylu przeciwności trwał i nie dał się ujarzmić. 
W trzydziestą rocznicę zgonu Generała Edward Raczyński, ambasador RP w Wielkiej Brytanii i Prezydent RP na uchodźstwie w latach 1979-1986 tak pisał:
„Każdy kraj ma w swych dziejach chwile, kiedy narodowa scena domaga się wielkiej postaci.
Taką postacią w czasie drugiej wojny światowej był generał Władysław Sikorski.
Jego talenty, energia i zdolność do podejmowania decyzji zapewniły mu stanowisko niekwestionowanego przywódcy narodu.
Jego tragiczną śmierć u skał Gibraltaru opłakały miliony Polaków.
Należy on do tych, o których nasz naród nigdy nie zapomni, jak nie zarzuci nigdy walki o wolność i niepodległość.”


Zajęcia w ramach patriotycznego wychowania prowadzone w Izbie Pamięci:

• konkursy o tematyce regionalnej historycznej i biograficznej,
• turnieje wiedzy
• spotkania z żywymi świadkami najnowszej historii
• organizowanie kolejnych rocznic i urodzin generała Sikorskiego
• współudział w organizowaniu rocznic i świąt o znaczeniu narodowym
• przyjmowanie wycieczek głownie dzieci i młodzieży i przekazywanie im wiadomości na temat generała jego roli w historii RP oraz historii małej Ojczyzny Tuszowa Narodowego,
• wydawanie broszur, folderów i publikacji służących krzewieniu ducha patriotyzmu, będących pomocą dydaktyczną na zajęcia szkolne.