Aktualności
82 rocznica tragicznej śmierci generała Sikorskiego
4 lipca przypada 82 rocznica śmierci generała Sikorskiego. W tym dniu władze samorządowe, członkowie TSK im. gen. Sikorskiego i sympatycy generała złożą kwiaty pod pomnikiem generała przed domem jego urodzenia. Natomiast w najbliższych dniach w sali audiowizualnej Gminnej Biblioteki Publicznej będzie można obejrzeć materiały dotyczące tragicznej śmierci naszego Rodaka, m.in.: publikacje, artykuły, zdjęcia. Ponadto na placu generała Sikorskiego będzie można oglądać wystawę
ciekawych zdjęć z życia i działalności Generała.
Śmierć Generała Sikorskiego, stała się śmiercią sprawy polskiej na arenie międzynarodowej w czasie II wojny światowej. Czy był to nieszczęśliwy wypadek, czy zaplanowany zamach, wykonany w tak doskonałym stylu, że do dzisiaj pomimo upływu ponad 80 lat od tragedii Gibraltaru, nie znamy jego sprawców i organizatorów. Istnieją liczne niedomówienia, wątpliwości, ślady zbrodni, które historycy, dziennikarze, pasjonaci, starają się wyjaśniać i udokumentować. Artykuły i książki o generale Sikorskim stanowią bardzo ciekawą lekturę i pozwalają na wyrobienie osobistego zdania na temat jego osoby, jego roli i znaczenia w historii Rzeczypospolitej, szczególnie lat 1939-1943, jak również ukazują podłoże domniemanego zamachu i jego sprawców. Zostały one wyeksponowane w Centrum Pamięci Generała Sikorskiego, mieszczącego się w domu jego urodzin przy Gminnej Bibliotece Publicznej w Tuszowie Narodowym. Do zapoznania się z nimi serdecznie zapraszamy.
Zachęcamy również do głębszego przestudiowania biografii generała i jego roli w tak trudnym okresie dziejów jak II wojna światowa, której początek wiąże się
z kolejnym rozbiorem Rzeczypospolitej w dniu 17 września 1939 roku poprzedzonym paktem Ribbentrop - Mołotow. Fakt nawiązania stosunków dyplomatycznych Sikorskiego z Moskwą w lipcu 1941 r. – budzący tak wiele emocji w kręgach skrajnej prawicy- był wielkim dziełem dyplomatycznym i udowodnił, że generał to nie tylko żołnierz, lecz to również mądry i przewidujący polityk, który dla swojego narodu czyni i wybiera to, co w danym momencie najlepsze.
Katastrofa lotnicza w Gibraltarze zamach czy nieszczęśliwy wypadek?
Profesor Jan Ciechanowski w 2001 roku poświęconym obchodom 120 rocznicy urodzin generała postulował, aby rząd Rzeczypospolitej Polskiej oficjalnie wystąpił do rządu Wielkiej Brytanii o odtajnienie kolejnych akt dotyczących śmierci Sikorskiego. Do dnia dzisiejszego niestety nie znamy wszystkich dokumentów dotyczących tej tragedii. Odtajnione dokumenty z 1943 roku z miesięcy sierpień, wrzesień, listopad dotyczą meldunku majora Stanisława Dudzińskiego obserwatora z ramienia Inspektoratu Lotnictwa w pracach Komisji Badań Wypadków Lotniczych, powołanej w związku z wypadkiem lotniczym gen. Sikorskiego 1. Komisja składająca się z samych Brytyjczyków orzekła, że pierwszy pilot kapitan Prchal nie ponosi winy za wypadek, zaś sam wypadek samolotu typu Liberator Nr AL 523 nie nastąpił na skutek sabotażu, lecz na skutek innej przyczyny, której Komisja na podstawie prowadzonych dochodzeń nie jest w stanie podać. Z kolei radio Berlin 5 lipca 1943 roku oskarżyło Anglików o zabicie Sikorskiego, a przewodni motyw informacji oficjalnego dziennika partii hitlerowskiej „Volkischer Beobachter brzmiał: Ostatnia Ofiara Katynia! Sikorski zamordowany przez Londyn”. 2 W latach 1966-68 sprawa śmierci generała znalazła się ponownie na wokandzie światowej opinii publicznej w związku z głośnym utworem scenicznym zachodnioniemieckiego pisarza Rolfa Hochhutha pt. „Żołnierze”. Autor obarczał w nim odpowiedzialnością za śmierć Sikorskiego premiera W. Brytanii W. Churchilla. Hochhuth twierdził, że Sikorski był przeszkodą w koalicyjnej współpracy Wielkiej Brytanii z ZSRR. Z kolei Strumph Wojtkiewicz w swoich książkach m.in. „Gwiazda W. Sikorskiego”, „Władysław Sikorski” 3 sugerował, że do śmierci generała przyczynili się Anglicy i opozycja w gronie polskim. Tezy te obala w swoim opracowaniu biograficznym „Generał Sikorski” Olgierd Terlecki pisarz i publicysta, żołnierz II korpusu. Według Terleckiego katastrofa w Gibraltarze to najprawdopodobniej jeden z kolejnych nieszczęśliwych wypadków i nie należy dopatrywać się w nim sabotażu. „Można przyjąć, reasumując, że w Gibraltarze istotnie miał miejsce nieszczęśliwy wypadek, zresztą nie pierwszy w tej wojnie...Ogromna wiekszość katastrof lotniczych pozostaje bez wyjaśnienia nawet dziś, w epoce tak
zwanych czarnych skrzynek” 4. W lipcu 1998 roku z okazji 55 rocznicy śmierci Generała ukazał się w Rzeczypospolitej artykuł „Jeśli był spisek” 5 Zbigniewa Stańczyka pracownika Instytutu Hoowera na Uniwersytecie Stanforda w Kalifornii, który sprawował piecze nad zbiorami zdeponowanymi tam przez członków rządu londyńskiego.
Obciąża w nim opozycję polską o współudział w zorganizowaniu spisku i zamachu na życie naczelnego wodza. Kolejne rewelacje pojawiają się w odkryciach Dariusza Baliszewskiego, historyka, dziennikarza i autora programu telewizyjnego „Rewizja Nadzwyczajna”. W 2001 roku, goszcząc w Tuszowie Narodowym z okazji 120 rocznicy urodzin generała, starał się w swoim wystąpieniu ukazać tragedię gibraltarską w świetle źródeł polskich. Opierał się na nieznanych do tej pory 1 Kopia tajnego meldunku w sprawie wypadku lotniczego gen. Sikorskiego w Gibraltarze z 10 sierpnia 1943 roku.
R. Paterak
